Door: Esther Hulst

Probeer altijd met een frisse blik naar je leerlingen te kijken. Dit is een van de dingen die we onze acteurs en docenten meegeven die voor Op de eerste rij werken. Wat bedoelen we hiermee? Bekijk het gedrag van een leerling elke keer opnieuw. Stel, een leerling heeft ADHD. Deze leerling heeft daardoor bijvoorbeeld moeite met stilzitten, concentreren en doet voordat hij nadenkt. Als je dit weet, is de neiging om vanuit deze bril naar deze leerling te kijken groot. Bij het voorbereiden van je les zou je kunnen denken: “Dit kan diegene vast niet. Dit is te moeilijk.” Of bij de eerste reactie al denken: “Nee, dat klopt niet, want jij hebt hier nog helemaal niet over nagedacht.”

Of als iemand de vorige les vervelend was in je les, denken dat hij dat deze les wel weer zal doen. De frisse blik die wij bedoelen, is dat je beseft dat hoewel diegene ADHD heeft, je steeds opnieuw begint. Zo heeft de ADHD’er elke week weer de kans om zich wel te concentreren. En heeft degene die vorige week vervelend was de kans om zich deze les wel te gedragen. Ik ben hier, al zeg ik het zelf, best goed in geworden. Maar laatst lukte het niet meer.

Elke donderdag geef ik theaterlessen op een basisschool. Elke klas krijgt 7 keer een uur les van mij. Zo ook groep 5. Er zitten in die klas wel meer bijzondere kinderen. Maar bij één jongen lukte het me niet om hem mee te krijgen. Laten we hem voor het gemak Benjamin noemen. Benjamin zit in groep 5 maar vertoont op veel gebieden “kleutergedrag”. Hij is mega snel afgeleid, zit vaak aan andere kinderen, kan zijn emoties niet goed reguleren, als hij iets wil vertellen moet dat nu en niet later, en ik kan nog wel even doorgaan. Ik kan best differentiëren in een les, maar het verschil tussen groep 5 en een kleuter is wel erg groot. Het lukte me gewoon niet om de lesstof te behandelen, hem erbij te houden en aandacht te hebben voor alle andere kinderen. Ik besloot even te overleggen met de klassendocent.

Bij het gesprek sloot ook zijn begeleider binnen de school aan, juf Eloise. Zijn vaste meester vroeg mij wat ik een goede oplossing vond. Ik zei: “Het liefst zou ik hem er volgende week niet bij hebben, maar dat zeg ik eigenlijk nooit. Ik weet gewoon niet meer hoe ik hem erbij kan houden?” Zijn meester snapte dit maar al te goed. Juf Eloise deed een duit in het zakje en zei: “Als ik nou de volgende keer kom kijken en hem daarvoor voorbereidt op jouw les? Is dat een goed idee?” Ik wilde dat best proberen. Die frisse blik: elke leerling elke keer een nieuwe kans. Dus zo geschiedde.

De week erna kwam de klas binnen. Ik had me voorgenomen om met die frisse blik de les in te gaan. Natuurlijk wel de ervaring en kennis meenemend van de eerdere keren dat ik deze klas les gaf. De klas ging zitten en Benjamin luisterde als enige super goed en reageerde snel. Ik gaf hem een compliment. Hij had duidelijk iets bijgeleerd. Zijn zelfvertrouwen groeide zichtbaar. De les ging verder en verliep ondanks de gebruikelijke onrust best heel goed. Aan het eind van de les deelde ik dit met de klas en die ging blij en vol vertrouwen verder met hun dag.

De les was voorbij, en juf Eloise en ik bespraken Benjamin nog en de les in zijn geheel. Zij vertelde wat ze met Benjamin had voorbereid. Benjamin is naast een lastige, ook een heel sociale, grappige jongen die het graag goed wil doen, maar waar dat vaak niet goed bij lukt. Eloise had met hem gepraat en een rollenspel met hem gedaan. Juf Eloise deed zich voor als de andere klasgenoten die hem zouden afleiden en Benjamin moest naar een stoel (die mij moest voorstellen) blijven kijken. De eerste 15 keer liet hij zich natuurlijk afleiden. Maar de 15 keer daarna ging het stukken beter. Er kwam zelfs zelfreflectie bij kijken. Benjamin riep na de 15 keer zich niet te hebben laten afleiden: “Juf, juf, ik kan gewoon negeren! Wow. Dat wist ik helemaal niet! Ik kan gewoon naar juf Esther blijven kijken! Dank je juf!

Super knap van Benjamin. Dat hij dit via zo’n “simpel” rollenspel onder de knie heeft gekregen en dat hij ook nog kan reflecteren op zichzelf en op de juf. Maar misschien nog wel knapper of op z’n minst net zo knap van juf Eloise. Dat ze niet bij keer 10 dacht: “Hij kan het gewoon niet.” Maar dat zij doorging en hem zoiets essentieels leerde. Een kwaliteit waar hij de rest van zijn leven iets aan heeft. En ze leerde mij om toch elke keer weer die frisse blik te hebben. Dat je dan toch weer verbaasd kunt worden door de lastigste leerlingen. Dus ook ik zeg: bedankt juf!