Toe aan Herfstvakantie  |  1-11-2023

Door: Esther Hulst

Na 47 voorstellingen in 15 dagen was ik wel toe aan de Herfstvakantie. En de dochter ook! Ze had me gemist, omdat ik vanwege de Kinderboekenweek heel veel werkte en minder thuis was. De Kinderboekenweek hebben wij eigenhandig even een beetje opgerekt tot bijna 3 weken. Officieel duurt de Kinderboekenweek van wo 4 t/m zon 15 oktober. Maar omdat we voor de voorstelling Help, ik ga logeren… dit jaar zoveel aanvragen kregen, hebben we gespeeld van zon 1 t/m do 19 oktober. En wat was dat een feest. Natuurlijk moesten we vroeg opstaan, veel oppas regelen en het thuis allemaal heel goed plannen. Want je wilt wel dat het ook daar op rolletjes loopt terwijl we zoveel werken. Maar dit was het allemaal waard.

Samen met David, (de man en regisseur) schreef ik “Help, ik ga logeren…” Als kind had ik maar weinig rolmodellen, weinig herkenning in mijn omgeving en al helemaal in het theater, op tv of in films. Daarom maak ik graag voorstellingen waarin mijn roots een rol spelen. En dit thema: “Bij mij thuis” leende zich uitstekend voor een grotere rol, een voorstelling die echt de Molukken en de verschillen en overeenkomsten tussen verschillende roots zou gaan.

Elke voorstelling zat er wel een kindje met Molukse of Indische roots, die ik tijdens de voorstelling zag opleven: ‘Dit gaat ook over mij!’ Of ‘Zij is ook Moluks!’. In de voorstelling legt Philine, (mijn personage) aan haar beste vriend Sam (gespeeld door Ben van Bokhoven) uit wat Papeda is. Dit is een traditioneel Moluks gerecht dat er slijmerig uitziet. De meeste mensen gruwelen van de slijmerige gerecht. Vanuit niet-Molukse perspectief best logisch. Het ziet er niet echt aantrekkelijk uit. Ik denk vergelijkbaar met de haring voor niet-Nederlanders.

Ook Sam gruwelt ervan, hij vindt het ronduit smerig. Ik genoot er elke keer weer van als ik dan uit het publiek een stem hoorde die zei: ‘is echt heel lekker hoor!’ Het allerleukst vond ik het meisje dat tegelijk met mijn personage en vol trots aan haar vriendinnetje uitlegde wat Papeda is. De afgelopen weken hebben we deze voorstelling bijna 50x mogen spelen, op scholen en in theaters. En ik kan wel zeggen dat het een doorslaand succes was. Niet alleen voor kinderen met dezelfde roots als ik maar voor alle kinderen was de voorstelling een feest. Dat maakt me trots om een stukje van de Molukse geschiedenis door te kunnen geven en om voor jonge kinderen een rolmodel te kunnen zijn.

Het feit dat mijn moeder de rol van oma Pito speelt maakt het helemaal af. De oma van Philine woont bij hen in het tuinhuis in de achtertuin. Het lijkt alsof ze door het raam van de deur met Philine en Sam praat. Het “lijkt” want oma is vooraf opgenomen en zien we op een tv-scherm verwerkt als een raam in de deur. Wij spelen met oma mee waardoor het lijkt alsof ze echt achter het raampje in de tuindeur staat. Voor alle kinderen, van groep 3 t/m 8, werkte dit magisch. Na de voorstelling is er tijd voor een aantal vragen. Zelfs kinderen in groep 8 vroegen ze dan: ‘Is oma echt?’ en ‘Waar is oma nu?’. Omdat we deze vragen van te voren al hadden verwacht hebben we het antwoord daarop al opgenomen. Zodat we oma “echt” antwoord konden laten geven als deze vragen kwamen. Wanneer deze vraag uit het publiek kwam mocht het kind bij ons op het podium komen staan en de vraag “echt” aan oma stellen. Ik start dan het filmpje in vanaf mijn horloge. Het gordijntje gaat open en oma antwoord: ‘Dat is magie!’. De kinderen zijn verbijsterd: ‘Hoe kan dit?’. Dit is toch fantastisch? De magie van theater in de notendop. Dat ik dit dan ook nog “samen” met mijn moeder mag doen maakt het zoals ik eerder al schreef helemaal af.

En dat stopt gelukkig niet na deze Herfstvakantie. Overal waar ze speelden kregen ze enorm positieve reacties, van kinderen, ouders en leerkrachten, op zowel de voorstelling als de interactieve digitale lesbrief. Van: “Dit was fantastisch!” tot “Dit is de leukste voorstelling ooit.” tot “Dit zou iedereen moeten zien!” En dat laatste willen wij ook maar al te graag. We blijven deze voorstelling spelen! Omdat de voorstelling heerlijk is om te spelen, om herkenning te veroorzaken bij het publiek en om verschillen bespreekbaar te maken. Van leerkrachten kregen we reacties als: ‘De voorstelling in combinatie met de interactieve lesbrief is echt zo’n goede aanleiding om het over verschillen te hebben. Verschillen tussen kinderen met een migratieachtergrond en een Nederlandse achtergrond. En dat niet alleen eigenlijk gaat het over alle kinderen.’ Wat een mooi compliment! Dat je een voorstelling maakt voor alle kinderen waarin ze zich allemaal kunnen herkennen en dat je het daarna ook nog over alle verschillen en overeenkomsten kunt hebben. Want bijna alle kinderen gruwelden van de Papeda.

Deze Herfstvakantie heb ik heerlijk uitgerust en nagenoten van deze fijne reacties en complimenten. Ik heb extra met de dochter geknuffeld en gespeeld en ook gewoon niks gedaan. Heerlijk even relaxen thuis en op pad. Vrienden zien die we een tijd niet hadden gezien en met z’n drieën in een heerlijk hotel. Herfstvakantie, we hebben genoten. Om nu weer hard aan het werk te gaan!

Esther is eigenaar van Op de eerste rij. Ze maakt, schrijft en speelt voorstellingen met Theatergroep Zwerm en is daarbij werkzaam als theaterdocent. Hier schrijft ze over het maken van nieuwe voorstellingen, het lesgeven en haar leven als werkende moeder.